Richard Long, meester van de land art tentoongesteld in België

Richard Long stelt voor het eerst tentoon in Museum M in Leuven. De beroemde kunstenaar wordt druk verzameld door de invloedrijkste musea, stichtingen en liefhebbers van minimal art en conceptuele kunst. De expo kadert in het stadsfestival ‘KNAL!’, een evenement van formaat van 15 oktober tot 22 januari. De stad Leuven wijdt een heel programma van tentoonstellingen, voorstellingen en wetenschappelijke studies aan de thematiek van de kosmos en de natuur. Richard Long staat erom bekend te hebben bijgedragen tot het leggen van de eerste steen van de land art, een artistieke praktijk die ontwerpers, kunstenaars en zelfs landschapsarchitecten inspireerde en overal weerklank vond, vanwege zijn kracht, poëzie en een onmiskenbare politieke dimensie. Richard Long manipuleert ruwe materialen zoals hout en natuursteen, die centraal staan in zijn werk. Een tocht door het universum van iemand die zijn kunst tot een bijzondere levenskunst verheven heeft.

3 minuten
© Courtesy of Richard Long | Quiet Skies Circle

Iconische kunst opnieuw tentoongesteld in een belangrijke cultuurtempel

Museum M, in het centrum van Leuven, werd geselecteerd voor een overzichtstentoonstelling in het kader van KNAL! Dat wil kunst en wetenschappen samenbrengen in een hommage aan de theorie van de Oerknal waarvan de eerste bladzijden begin 20e eeuw in Leuven werden geschreven.

Richard Long heeft zijn sporen verdiend. Hij werd Laureaat van de Praemium Imperiale, zeg maar de Japanse Nobelprijs voor de kunsten en won de wereldwijd bekende Turner Prize die elk jaar wordt uitgereikt door Tate Britain. De onbetwiste hoofdrolspeler op de internationale kunstscène volgde, wars van modes en trends, altijd zijn eigen weg. En die bracht er hem vanaf het begin al toe om natuur en cultuur met elkaar te verbinden, waardoor hij bekend raakte bij mecenassen en professionals, gevolgd door het grote publiek.

Alle werken van Richard Long ontstaan vanuit zijn lange wandelingen, alleen in de natuur. Hoewel hij ook monumentale sculpturen maakte is de artistieke praktijk voor hem toch in de eerste plaats een manier om zich persoonlijk met de omgeving te verbinden en ernaar te luisteren. Het resultaat daarvan zijn steevast geometrische en eenvoudige vormen: lijnen, cirkels, spiralen en kruisen bijeengebracht tot monumentale gehelen. Ze roepen de natuurlijke landschappen op die de artiest doorkruist in de hoop er een gedroomde conversatie mee te hebben. Het zijn bewust ‘menselijke’ artefacten omdat ze niet rechtstreeks door de natuur zijn voortgebracht.

VILLAS Decoration Richard Long

Courtesy of Richard Long | Quiet Skies Circle

De kust van Richard Long bestaat grotendeels uit grote werken en installaties formaat XXL. Ze is vaak tijdelijk en sommige van zijn schilderijen en tekeningen zijn met modder gemaakt. Zijn werk was al te zien in tal van instellingen en tijdens internationale artistieke manifestaties. Na de tentoonstelling Richard Long March 19-22 1969, A Walking Tour in the Berner Oberland tijdens de expo Wanneer attitudes vorm worden’ (Kunsthalle Bern, Zwitserland, 1969), trok hij de wereld rond. Tate Britain en Tate Gallery in Londen, maar ook Documenta in Kassel en de Biënnale van Venetië programmeerden hem in de jaren 1970. Amsterdam, Berlijn en New York volgden. Vandaag zijn verschillende van zijn werken te zien in collecties en tentoonstellingsparken, onder meer in Frankrijk, zoals het Musée national d’art moderne van het Centre Pompidou in Parijs en het CAPC in Bordeaux, maar ook in privécollecties, zoals de Venet Foundation van beeldhouwer Bernar Venet en het domein La Commanderie in Peyrassol, in de Var.

In Brussel vond in 2019 in de Fondation CAB van verzamelaar Hubert Bonnet, een groot liefhebber van Longs artistieke praktijk, een uitzonderlijke monografische tentoonstelling plaats.

VILLAS Decoration Richard Long

Courtesy of Richard Long & Konrad Fischer Galerie

VILLAS Decoration Richard Long

Courtesy of Richard Long & Konrad Fischer Galerie

Kunst en natuur van een maker van buitengewone monumentale sculpturen

2021 is het jaar van Richard Longs terugkeer in België, terwijl in Frankrijk eindelijk het project van land art-kunstenaar Christo voltooid raakt om de Arc de Triomphe in Parijs in te pakken. Land art en ‘earthworks’ verwijzen naar een beweging die ten onrechte beperkt wordt tot de praktijk van enkele kunstenaars. In werkelijkheid gaat het over een veel breder terrein en een verkenning die verder gaat dan gewoon iets maken uit natuurlijke materialen of natuurlijke materialen bijeen brengen. Hoewel steen het belangrijkste uitdrukkingsmiddel vormt van de Brit en hij daar werk mee maakt van monumentale afmetingen heeft hij zich binnen de groep altijd een buitenbeentje gevoeld. Vooral Amerikaanse kunstenaars vertegenwoordigen de beweging: Michael Heizer en Robert Smithson en ook Walter de Maria en James Turrell.

Hoewel hij werkt op de schaal van het landschap zelf waarin hij zijn werk situeert, als het niet in de maagdelijke ruimten van de galeries en tentoonstellingszalen opduikt, zegt Richard Long de voorkeur te geven aan het componeren van een intieme en persoonlijke kunst. Op die manier ziet hij zijn wandelpraktijk als een werkinstrument, net zo goed als de houten stokken, stenen, leien en veren die hij bij zijn interventies in situ gebruikt. Voettochten vormen zijn belangrijkste bron van inspiratie en ideeën- concepten, bijvoorbeeld in het midden van een veld langs een denkbeeldige lijn stappen.

Op zijn eigen ritme werkend, daar waar hij er zin in heeft, alleen beperkt door zijn lange tochten en de afgelegde afstanden, laat Richard Long overal ter wereld zijn sporen achter: in Alaska, in de Italiaanse Alpen, tot zelfs in de Sahara. Om verslag uit te brengen van zijn zwerftochten en als begeleiding bij bepaalde van zijn installaties in de natuur zelf, verzamelt hij kaarten en foto’s en schrijft daar in een poëtisch proza teksten bij. Ze getuigen van zijn tochten en de eeuwigheidswaarde van zijn sculpturen, waarvan de esthetische kracht door niemand wordt betwist.

Leopold Vanderkelenstraat 28, 3000 Leuven