Langs de hele Belgische kust

Onder zijn impuls ontwikkelde zich tijdens de zogeheten ‘Belle Epoque’, eind 19e eeuw, een kusttoerisme voor de rijken. Vanaf 1925 loodste architect Léon Stynen er, geïnspireerd door Le Corbusier, de moderniteit binnen. Zijn eerste project in Knokke, als 23-jarige, bestond uit een gedenkzuil en de standbeelden van vier soldaten. Henri Van de Velde raakte verliefd op de regio, die hij gretig schilderde en tekende, en liet vanaf de jaren 1920 elke architecturale opsmuk varen. Hij is onder meer de ontwerper van villa’s in pakketbootstijl, waaronder de koppelvilla Noorddhinder-Westhinder in Het Zoute. Met De Haan ontstond een nieuwe, groene badplaats, om ademruimte te bieden aan de rijke gasten die Oostende en Blankenberge ontvluchtten. Leopold II liet er het eerste Belgische golfterrein aanleggen. In Oostende, waar hij zijn moeder, Koningin Maria-Louisa, bezocht, getuigen het Hôtel du Parc en de Wellingtonhippodroom nog van zijn zomerse verblijven aldaar. Ook hotels en casino’s wisten veel van de elegantie van de ‘roaring twenties’ te behouden.

The Grand

Nieuwpoort-Bad
Nieuport-Bains

Het oorspronkelijke gebouw, ingehuldigd in 1929, was van de hand van Apollon Lagache, de Brusselse architect die ook het ondertussen verdwenen hoekhuis ‘Le Petit Casino’ ontwierp. Het ‘Grand Hôtel’, in eclectische beaux-artsstijl met een vleugje art deco, was bedoeld om de concurrentie aan te gaan met andere badsteden aan onze kust. Het past dan ook in het rijtje van de typische thermale villa’s van de elite uit die tijd. Het hoekgebouw met zijn torens, terrassen en grote ramen biedt natuurlijk een schitterend zeezicht. Na de Tweede Wereldoorlog, waarin het zwaar beschadigd raakte, werd het Grand Hôtel omgebouwd tot vakantiecentrum. De imposante trap en inkomhal bleven behouden, maar de kamers werden heringericht en de badkamers en keuken vernieuwd. Die werken hebben het verval niet tegengehouden en modernisering liet op zich wachten. In 1981 werd het beschermd. Afbraak was dan wel afgewend, maar het gebouw bleef onbruikaar. In 2018 ging het om technische redenen definitief dicht. Maar dat was nog niet het einde van het verhaal …

De huidige metamorfose van The Grand, een ‘nieuw Knokke’, gaat gepaard met de aanleg van een nieuw plein, tegen de begroeide dijk aan. De restauratie en reconversie werden toevertrouwd aan David Chipperfield, Nobelprijs architectuur in 2023, en aan het bureau Origin. Achter de drie gereconstrueerde gevels met hun oorspronkelijke sculpturen komen 70 eigentijdse appartementen, ingericht door architect Arjaan De Feyter, met respect voor de oorspronkelijke kleur van de wanden, plafonds en trappen in de inkomhal. Buiten keren ook de toren, de koepel, de luifel boven de toegang, de loggia en het hoekterras in al hun glorie terug. In de benedenverdieping, met brasserie en bar, die open zal staan voor het publiek, gaan de oude en de nieuwe architectuur in dialoog met elkaar. Aan de kant van de Albert I-laan zijn drie grote commerciële ruimten gepland. En uiteraard is ook aan een durzaam energiebeheer gedacht, met geothermische warmtepompen.
(thegrand.be).

Het kustproject en de wedergeboorte van de ‘White Residence’, in 2026.

Grand Casino

Knokke-Heist

Het Grand Casino kwam er onder impuls van vastgoedpromotor Jozef Nellens, in amper zes maanden tijd. Het opende in juli 1930. De grootste sterren van die tijd traden er op: Ray Ventura, Joséphine Baker, Edith Piaf … De oorspronkelijke architect, Léon Stynen, leidde ook de restauratie na WO II. In 1952 deed de majestueuze kroonluchter zijn intrede. Hij hangt er tot op vandaag. Het jaar daarna schilderde René Magritte er zijn 360° ronde ‘Betoverde Rijk’. In die acht surrealistische fresco’s, 70 m lang en 7 m hoog, besteld door directeur Gustave Nellens, de zoon en opvolger van de oprichter, drukt de kunstenaar zijn visie op de wereld uit. De grote renovatie van het Casino-Kursaal van Knokke start volgend jaar onder toezicht van Barozzi Veiga uit Barcelona en de Gentse Tab Architects. Ze zal gebeuren met respect voor de geest van de ontwerper en wil de incoherente architectuur harmoniseren en de verouderde infrastructuur moderniseren. Het publiek krijgt nog enkele maanden de kans om dit icoon te verkennen, vóór het omgevormd wordt tot een monument dat de tand des tijds kan doorstaan. Het nieuwe, hybride vlaggenschipgebouw zal veel functies cumuleren: club, restaurant, podiumzaal en casino. Maar daarvoor is het nog wachten tot 2032.
(grandcasinoknokke.be).

Hôtel Astoria

Le Coq
De Haan

In deze badplaats met het schattige tramstationnetje uit 1902, voeren cottages en villa’s in Anglo-Normandische stijl de boventoon. Zo vinden we in villawijk De Concessie, tegenwoordig beschermd, dit 4-sterrenhotel. Het is gebouwd in 1927-1928, in interbellumstijl, op een houten structuur, door Léon Ide, architect uit Blankenberge, en aannemer Pieter Beirens. Het Astoria wist tot op vandaag zijn charme te behouden. De huidige eigenaars, Colin Dearman en Klaas Van Laeren, kochten het in 2019 van een verzekeringsmaatschappij die het tot dan alleen gebruikt had voor haar leden. De restauratie in 2021, door Project Vijf en mINT Architectuur, had betrekking op de 65 kamers, 10 badkamers, bar en lobby en de overige gemeenschappelijke delen. Vóór het begin van de werken, die ruim 4 maanden duurden, was het interieur in seventies-eightiesstijl al van zijn oorspronkelijke decoratie ontdaan. Het project, onder leiding van Danny Hoorelbeke, met medewerking van Marianne Scheyving voor het designgedeele, kreeg carte blanche. De zeldzame originele elementen die bewaard bleven, zoals glasramen, boden inspiratie voor de lampen in gekleurd polycarbonaat (Zumi) in de lobby. Met het imitatiemarmer en de lambrisering (Orac) wordt opnieuw gekozen voor texturen en afwerkingen die herinneren aan de nobele materialen van weleer (hotelastoria.be).

Vertical and symmetrical effects, reinforced by two polygonal corner towers.

Casino

Blankenberge

Op de plek van het casino uit 1886 bouwden de architecten Léon Stynen en Van Sluys & Speybrouck in 1932 dit symmetrische gebouw, dat in de jaren 1990 gerenoveerd werd. Het heeft de grote ramen en ronde vormen van de beaux-artstijl. In de Saveryszaal hangt een wandschildering van de kunstenaar van de Zeeslag bij Sluis. En sinds 2000 kruipen drie monumentale baby’s van de Tsjechische kunstenaar David Cerny over de buitenkant, eentje tegen de gevel, de twee andere naar de zee gericht (casinoblankenberge.be).

La maison des Dunes

Koksijde – Coxyde

Het modernistische Duinenhuis van architect Houbaert, dateert van de laten jaren 1930. Het voormalige vakantiecentrum en sanatorium werd een centrum voor natuureducatie, op de top van de Schipgatduinen, met uitzicht op zee. Er vinden regelmatig tentoonstellingen plaats rond ecologische thema’s. De nieuwe buitentrap biedt vanaf september via het terras een adembenemend panorama over de ongerepte omgeving. Hij wordt gebouwd in duurzame materialen, beton en hout, en integreert de toegangspoort en de omheining. De architecten van het project, Voorspoels Daem en Kim Poorters, geselecteerd na de WinWorm-wedstrijd, hebben hem zo ontworpen dat hij altijd, ook buiten de openingsuren, toegang biedt tot het dak (duinenhuiskoksijde.be).